Morfoloji

(Morfoloji شكيل بيلگى‏سى Morphology)
)بونا آرتيرما "حاجى بى‏اوف"ون "عاشيق‏غريب" اوپئراسينا اؤزل باخيش‏لار(
نيگين نواده‏رضى - نادير ازهرى
ايضاح: "شكيل بيلگى‏سى"(1))قيسا سؤزده( بير متنى، ان كيچيك بؤلوم‏لره بؤلمك و هر بؤلومده متنين بوتونلويونده تدقيق ائتمك و هر بؤلومون باشقا بؤلوم‏لرله نده‏ن ايلگى‏ده(2)اولماغينى آراماق و روايتده)متنده( نيشان‏جى‏لارين(3) ديلالت ائديجى رول‏لارينى بل‏لى ائتمك‏دير، بو ايش بير سيرا )قونوجا( اورتاق متن‏لرين عموم دوزه‏م‏لرينى(4) آيدين‏لاشديرير، اؤرنك(5)اوچون: "ولاديمير پراپ"، "روس" پرى‏لر ناغيل‏لارينين بير چوخونو نئچه مكاشيفه ائتديگى عموم دوزه‏م‏لرده كات‏لانديريب(6)اونلارين اؤزه‏رينده تدقيق ايشى آپارميش‏دير؛ ماراقلى‏سى بوكى "يونيورسيته"ده‏كى "استالين"چى‏لر و "كولتور و ياشايش" آدلى درگى‏نين يازيچى‏لارى 1948نجى ايلده "ولاديمير پراپ"ا، يازديغى بو كيتابينا گؤره هله اسف مكتوبودا(7)يازديرميشلار...!
"شكيل بيلگى‏سى" تكجه آناليز ائتمك دئييل، بلكه يارانميش متن‏لرى يئنى‏دن باشقا فورمالاردا ياراتماغينا ايمكان آچماق و باشقا فورمالاردا اولدوغونون ايمكان‏لارينى خاطيرلاتماقدير.
بورادا بيز، تورك خالقينين ان اسكى چاغلارينا آييد اولان ناغيل‏لارينى اؤنجه‏دن علم‏سل(8)اوخويوب آراشديرماق، سونرا اونلارين عموم و )كونوجا( اورتاق دوزه‏مينى معين‏لشديريب بل‏لى ائتمك ايسته‏ييريك، بو بئواختا قالميش گؤره‏وين(9)بير يا نئچه بيلگين قروپون ايشى اولدوغونو بيله - بيله بيز بونا آييد ايلك آدديم‏لارى گؤتوروروك، اومود، بو، تدقيقات ايشى، ضيالى‏لار و اوخوجولاريميزى ايلكينده علم‏سل و سونرالار باشقا فورمالاردا دوشونمه‏يه آلشديريب كولتور و ادبيات ساحه‏سينده "توتاليتر"(10)ليك‏له چارپيشديرماغا دوغرو آپارا بيلسين.

"عاشيق غريب" ناغيلى‏نين سوزولموشو: )بو ناغيلى "شكيل بيلگى‏سى" يؤنوندن كات‏لاشديرماق و بونا ياناشى "كُد"لاشديرماق(
1- "عاشيق غريب" يوخودا "شاه صنم" آدلى بير قيزين عشق باده‏سى‏نى ايشيق‏لى بير "پير"دن آليب ايچير، باشقا يؤندن "تفليس" شهرينده ياشايان "شاه صنم"ده يوخودا "عاشيق غريب"-ه وورولور )بو ايكى‏سى بيرى بيرينه "بوتا"(11)وئريليرلر( (a) ]تمل گره‏كتيرن(12)]
2- "عاشيق غريب" "تبريز"دن "تفليس" شهرينه )"شاه صنم"ين شهرينه( گئتمك آماجى‏لا(13)آناسى و باجيسى "قنى"دن ايذن ايسته‏يير، سونوندا اونلاردا "عاشيق غريب"له "تفليس" شهرينه دوغرو يولا دوشورلر (b) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن(14)]
3- "عاشيق غريب" گيل "تفليس" شهرينه چاتيب "ده‏لى محمود"ون قهوه‏خاناسينا يئتيشيرلر "ده‏لى محمود" عاشيق غريب"دن )"تبريز"ين وصفينى گؤزل اوخودوغونا گؤره( ايسته‏يير اونون قهوه‏خاناسيندا كارسيز "عاشيق ولى" يئرينه عاشيق‏ليق ائتسين (b1) ]ايزله‏ييجى گره كتيرن[
4- "عاشيق غريب" دئيير: "تفليس" شهرينه عاشيق‏ليق اوچون يوخ بلكه "شاه صنم"ى آراماق اوچون گلميشم، "ده‏لى محمود"سا، قاپى - قاپى گزمه‏يى اونا تكليف ائدير (b2) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
5- اؤنجه‏دن "شاه صنم"ين آتاسى، قيزينين پريشان احوالاتيندان و دانيشديقيندان، اونون بيريسينه وورولدوغونو آنلاميشدير (b3) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
6- "عاشيق غريب" آنجاق اوخويا - اوخويا "شاه صنم"ين قاپى‏سينا چاتير، "شاه صنم"ين قول‏لوقچوسو اولان "آغجه قيز" "شاه صنم"ى شن‏لنديرمه‏يه و ماهنى‏نى دينله‏مه‏يه اورايا چاغيرير، سونوندا "شاه‏صنم" و "عاشيق غريب" بيربيرينى گؤروب، تانييب، در حال هوشدان گئدير (b4) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
7- "شاه ولد" آدلى، وارلى دولت‏لى بير كيشى، "شاه صنم"-ه وورولوب و اونا ائلچى گؤنده‏رير [(a1)تمل گره‏كتيرن[
8) حكيم باشى "شاه صنم"ين عشقدن خسته‏لنديينى اؤنجه‏دن قيزين آتاسينا دئميشدير، ائله بونا گؤره قيزين آتاسى، "شاه ولد"ى الده ساخلاماق آماجى‏لا اونا دئيير: قيز سنين‏دير، آنجاق خسته‏لى‏يينه گؤره بير آز صبر ائتمه‏لى‏سن (b5) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
9- "شاه ولد"ه صبر ائت دئيين آتا، اؤز - اؤزونه قيزينا وارلى دولت‏لى، عين حالدا قيز ايسته‏ين آدامين ائلچى گلمه‏يينى اومود ائدير (b6) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
10- "عاشيق غريب"ين آنا و باجى‏سى "شاه صنم"ين ائلچى‏لى‏يينه گئديرلر (b7) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
11- قيزين آتاسى "عاشيق"دا بير زاد اولمازى دوشونوركن، ائلچى‏لرى رد ائتمك اوچون قيرخ كيسه قيزيل گتيرين دئيير و ائلچى‏لر محزون قاييديرلار (b8) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
12- "شاه صنم" بو ماجيرادان آگه اولور و "عاشيق غريب"-ه من آتامين خزانه‏سيندن قيرخ كيسه قيزيل گتيره‏رم دئيير (b9) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
13- "عاشيق غريب" قبول ائتمير و ايسته‏يير اؤز امكى‏ايله قيرخ كيسه قيزيل قازانسين و "شاه صنم"-ه منى بير ايلدن، يئددى ايله قدر گؤزله‏يرسن، يئددى‏ايله كيمى گلمه‏ديم منى اؤلموش سانارسان، دئيير و اؤز يازيسى آردينجا يولا دوشور (b01) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
14- "شاه صنم"ين آتاسى، قيزينا باشقا وارلى دولت‏لى ائلچى گلمه‏ييندن اومودونو اوزور [(b11)ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
15- "شاه صنم"ين آتاسى "شاه ولد"ين آردينجا قاصيد يول‏لايير و "شاه ولد"ه توى ائتمه‏يه حاصيرلاش دئيير (b21) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
16- "شاه صنم"ين "عاشيق غريب"-ه وورولدوغونو بيلن "شاه ولد" "عاشيق غريب"ى اؤلدورمه‏يه "گول اوغلان" آدلى بير آداما پول وئرير و اونو اؤيره‏دير (b31) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
17- "گول اوغلان" "شاه ولد"ين وعده ائتديگى پولو آلماق اوچون يالاندان "عاشيق غريب"ى اؤلدورموشم دئيير (b41) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
18- "گول اوغلان" بير قانلى كؤينه‏يى، اونون آنا، باجيسى و "شاه صنم" حضورونا آپاريب، يولدا بيز قاچديق آمما قولدورلار "عاشيق غريب"ى اولدوردولر دئيير (b51) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
19- باشقا يؤندن "عاشيق غريب" آز گئدير، چوخ گئدير. گليب "ارزروم" پاشاسى‏نين دربارينا چاتير، اورادا بير چاغ عاشيق‏ليق ائدير، درباردا اولان "عاشيق سليم" آدلى بيريسى‏ايله اؤتوشور، همان "عاشيق سليم" اونو پاشانين حضوروندا عاشيق‏ليق آدينا تأييد ائدير (b61) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
20- )"تفليس"ده "عاشيق غريب"ين اؤلوم خبرى چيخاندان برى، اونون عايله‏سى و "شاه صنم"، اومودسوز اولسالاردا قهوه‏چى "ده‏لى محمود"و، اونون آردينجا بو اؤلكه‏يه، او اؤلكه‏يه يول‏لاييرديلار( بير مدت سونرا، بيرگون "ده‏لى محمود" "ارزروم" پاشاسينين دربارينا چاتير و "عاشيق غريب"ى اورادا گؤرور، سونوندا "ارزروم" پاشاسى "عاشيق غريب"-ه "تفليس" شهرينه دؤنمه‏يه ايذن وئره‏ركن، گؤزل عاشيق‏ليق ائتديگى اوچون اونا قيرخ كيسه قيزيل وئرير (b71) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
21- "عاشيق غريب" "شاه صنم"-ه دئديگى يئددى ايلين، سون گونونده قيرخ كيسه قيزيل‏ايله "تفليس" شهرينه چاتير (b81) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
22- "عاشيق غريب"ين آناسى اونون غميندن چوخ آغلاديغينا گؤره ايل‏لردير، كور اولوبدور [(c)پاسيف گره‏كتيرن(15)]
23- "عاشيق غريب" "تفليس"-ه چاتان گون "شاه صنم" هله‏ده قارا پالتاردادير "عاشيق غريب" دئديگى، يئددى ايل سونا چاتيبدير، "شاه صنم"ده "شاه ولد"ه، گئتمك زوروندا اؤزونو اؤلدورمك قصدينده‏دير.
24- "عاشيق غريب" "ده‏لى محمود"لا، او، توى مجليسينه گلير، "شاه صنم"له گؤروشوب، دانيشير [(b02)ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
25- "شاه ولد" "عاشيق غريب"ين ديرى اولدوغونو و "گول اوغلان"ين اونا دئديگى يالانى بيلير. [(b12)ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
26- باشقا يؤندن "عاشيق غريب"ين آناسى يئتيشيب، سئويندييندن گؤزلرى آچيلير (c1) ]پاسيف گره‏كتيرن[
27- سونوندا "شاه ولد" "عاشق‏ايله معشوقى آييرماق اولماز" دئييه‏ركن او سئودادان واز كئچير [(b22)ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[
28- "عاشيق غريب" و "شاه صنم" بير بيرينه چاتيرلار (b32) ]ايزله‏ييجى گره‏كتيرن[

بورادا "شكيل بيلگى‏سى" يؤنوندن بير نئچه تمل ايصطيلاحى آچيقلامالى گؤردوك، اونلاردان ان اؤنملى‏لرى و بو ناغيليميزلا ايلگى‏ده اولانلار بونلاردان عيبارتدير:
1- حركت: هر روايتين )"سؤيله‏مه"نين( ايچه‏رى‏سينده بير حركت واردير، چونكو هر روايت چئشيدلى رول‏لارلا بيزى ايلكين دورومدان سونونجو دوروما چاتديرير و بو چئوره‏ده البت حركت واردير.
2- ايلك دوروم: حركتى درك ائتمه‏يه، اؤنجه‏دن بير دوروم‏دا اولماق گره‏كدير، سونراكى دؤنوشمه‏لر و اينيقال‏لار بو دورومون وارليغيندا اوز وئره بيلير.
3- گره كتيرن: "گره كتيرن" )متن ده( حركته سبب اولان "ائليم" "ائديم" و انرژى‏دير، بو انرژى بيزى روايت‏ده بير دورومدان باشقا دوروما چاتديرير.
a - تمل گره‏كتيرن: متنين بوتون بيلديرى(16)لرينى ائتكيله‏نديرن(17)اؤزو ايسه اؤزگور(18)هابئله ائشيك سل(19)اولان اساس بيلديرى‏يه "تمل گره‏كتيرن" دئييلير.
b - ايزله‏ييجى گره‏كتيرن: "تمل گره‏كتيرن"ين ائتكيسى‏ايله يارانميش و بيزى ناغيلدا سونونجو دوروملارا دوغرو يؤنلدن "گره‏كتيرن"-ه "ايزله‏ييجى گره‏كتيرن" دئييلير.
c - پاسيف گره‏كتيرن: "پاسيف گره‏كتيرن" روايت بويوندا داشينديريجى رولو يوخدور، هابئله روايت‏ده باشقا بيلديرى‏لردن ائتكيلنمه‏كده‏دير و بو "گره‏كتيرن"ين تمل رولو، متنين معنا چئوره‏سينى گئنيشلنديرمكده‏دير.
)پاسيف گره‏كتيرن بيزى روايتين ايلكين دوروموندان، سونونجو دورومونا چاتديرماغدا رولو يوخدور، بونا اساسلاناراق بو بيلديرى‏نين متندن سيلينمه‏سى، متنه، اساس ضرر يئتيرمز(
عاشيق غريب ناغيلى‏نين "شكيل بيلگى‏سى":
بيز "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين روايت‏لريندن "حاجى بى‏اوف"ون، ترتيب وئرديگى "عاشيق غريب" اوپئراسى‏نين متنينى بورادا آنا متن توتوب )آنا متن سئچه‏رك( بو ناغيلين "شكيل بيلگى‏سى" يؤنوندن "ايلكين دوروم"ونو، ايضاح ائديريك: "تبريز" شهرلرينده "عاشيق غريب" آدلى بير عاشيق واردير، او آناسى و باجيسى ايله بير يئرده ياشايير. بو دوروم "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "ايلكين دوروم"ودور، و بوندان سونرا اوز وئره‏جك، حركت‏لر بو "ايلكين دوروم"دان، آسيلى اولاجاقلار، "ايلكين دوروم" بيزيم وئره‏جه‏ييميز گؤسته‏رگه‏ده بير ديكه‏ى(20) "فلش"له گؤستريله‏جك‏دير يعنى بو نيشان‏جى‏لا:‘
اينديسه بو ناغيلين ايچينده مؤوجود اولان "گره‏كتيرن"لرين نوع‏لرينى تعيين ائديريك:
1- "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "تمل گره‏كتيرن"لرى: بو ناغيلا آييد وئرديگيميز "سوزولموش" حيسسه‏سينده "بير" و "يئددى" نومره‏لى بندلر "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "تمل گره‏كتيرن"لرى ديرلر، چونكو "عاشيق غريب" و "شاه صنم" گؤردوك‏لرى يوخو و اوندا بيرى بيرينه وورولدوغلارى هابئله "شاه ولد" آدلى وارلى دؤلت‏لى بير كيشى‏نين "شاه صنم"-ه ائلچى گؤنده‏رمه‏يى، ناغيلين ايچينده اولان هئچ بير عاميل‏دن يا اولاى‏دان دوغماييب، بلكه اؤز - اؤزونه ناغيلدا مؤوجود اولوبدور. بو ناغيلدا و گؤسترگه‏ميزده ايكى "تمل گره‏كتيرن"ى (a)و (a1)نيشان‏جى‏لارى‏لا گؤسترميشيك.
2- "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "ايزله‏ييجى گره‏كتيرن"لرى: وئرديگيميز "سوزولموشده" ييرمى اوچ (23) ايزله‏ييجى گره‏كتيرن تعيين ائديلميش‏دير و (b)نيشان‏جى‏سى‏لا گؤسته‏ريلميش‏دير، اؤرنك اولاراق، ناغيلين "سوزولموشونده" ايكينجى بند اولان (b)"ايزله‏ييجى گره‏كتيرنى" آچيقلاييريق: "عاشيق غريب" و "شاه صنم" يوخودا بيرى بيرينه وورولماسايديلار )يعنى "تمل گره‏كتيرن" اوز وئرمه‏سه‏يدى ايه‏ر( "عاشيق غريب" "شاه‏صنم" آردينجا "تبريز"دن "تفليس" شهرينه دوغرو يولا دوشمزايدى. بورادا "عاشيق غريب"ين "تبريز"دن "تفليس" شهرينه گئتمگى اولايى "ايزله‏ييجى گره‏كتيرن"دير )"تمل گره‏كتيرن"دن آسيلى‏دير(
3- "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "پاسيف گره‏كتيرن"لرى: وئرديگيميز "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "سوزولموشونده" ايكى "پاسيف گره‏كتيرن" تعيين ائديلميشدير، اؤرنك اوچون: "عاشيق غريب‏ين )يالانچيق( اؤلوم خبرى گلندن سونرا آناسى‏نين آغلاماق زوروندان گؤزلرينين كور اولماغى، بورادا "پاسيف گره‏كتيرن"دير، قيد ائتمه‏لى كى ايه‏ر بو عيبارت و بو صحنه ناغيلدان سيلينسه، ناغيلين متنينه اؤنملى ضرر يئتيرمز آمما بؤيله صحنه‏لر ناغيلين يوروم(21)و معنا چئوره‏سينى گئنيشلنديره بيلر، آرتيرمالى‏كى بو ناغيلدا )هر ناغيل كيمى( چوخلو "پاسيف گره‏كتيرن" سراغ‏لانير، بيز بورادا اؤرنك اولاراق تكجه دئدييميز ايكى "پاسيف گره‏كتيرن"لرى قيد ائتديك. ايندى بو سورغو آرايا گلير: "عاشيق غريب ناغيلى دنيادا ناغيل‏لارين چئشيدلى عموم دوزه‏م‏لرينه باخاراق هانسى دوزه‏مده يئرلشه بيلير؟ بورادا بيز "حاجى بى‏اوف"ون، "عاشيق غريب" اوپئراسينين متنينى "آناروايت" سئچره‏ك بو روايتده ايلكينده "عاشيق غريب" و "شاه صنم"ين گؤردوك‏لرى يوخو و بو يوخويا اساسن بونلارين ياشاييش‏لارى تملدن ده‏ييشديگينه و ناغيلين سونوندا بو ايكى اينسانين بيرى بيرينه چاتديقلارينا گؤره بو ناغيلى "قوروم سوزلوق - قورملو" دوزه‏مينده يئرلشديريريك:
بير ناغيلدا ايلكين دورومدا و ايلكين دورومدان سونراكى اوز وئرن "گره‏كتيرن"لر، ناغيلى ايلكين دورومدان، سون دوروما قدر چكير و داوام ائتديرير؛ بو ايضاح اوستده‏كى گؤسترگه(22)ميزده،ده، گؤستريلميش‏دير، اينديسه دئديك‏لريميزه اساسن "عاشيق غريب" ناغيلى‏نين "شكيل بيلگى‏سى" گؤسترگه‏سينى تقديم ائديريك:

"عاشيق غريب" ناغيلى‏نين گؤسترگه‏سى
تمل گره‏كتيرن
ايزله‏ييجى گره‏كتيرن
پاسيف گره‏كتيرن
سونونجو دوروم
ايلكين دوروم
ايضاح: "شكيل بيلگى‏سيندن" علاوه، بورادا ديققت‏ينيزى "حاجى بى‏اوف"اون "عاشيق غريب" اوپئراسى متنينده مؤوجود اولان تورك ديلى‏نين چئشيد لهجه‏لرينه )ديالكت‏لرينه( جلب ائديريك، اؤرنك اوچون: "حاجى بى‏اوف"ون "عاشيق غريب" اپراسينين متنينه اساسن: "عاشيق غريب" "ارزروم" پاشاسى‏نين درباريندا اولاندا بعضن دانيشيق‏لار "توركيه" )عثمانلى( ديالكتينده باش وئرير، بونلاردان نئچه‏سى بؤيله‏دير:
1- "... پاشا:... نه ايستى‏يورسون )ايستى‏يورسون( 2- ..."عاشيق غريب" "تفليس" آدينى ائشيدنده ديكسى‏نى‏يور )ديكسى‏نى‏يور( 3- ... خور)كر(: هى ... افنديم سن. رحم ائت عاشيقه / سن بو عاشيقه ايذن وئر گيتسون )افنديم - گيتسون( 4- ... گلسين دئميش ايسمارلاميش )ايسمارلاميش( "حاجى بى‏اوف"ون اعمال ائتديگى بو طرز، ايسته‏ر دؤورونه ياناشى، ايسته‏رسه بيزيم اولدوغوموز چاغدا، يئنى و اؤنجول بير آدديم‏دير؛ اؤرنك اوچون، "جيمز جويس" "اوليس" آدلى اثرينده يازديغى ديلين سده‏لر بويو ايشله‏ديلميش لهجه‏لريندن )ديالكت‏لريندن( يئرى گلديكجه فايدالانيبدير. باشقا بير اؤرنك‏ده دئمك اولار: "مارك تواين" "هكلبرى فين ماجيرالارى" آدلى كيتابيندا اؤز پرسوناژينى )"هكلبرى فين"ى( "مى‏سى‏سى‏پى" چاييندا لؤتكه‏ايله اوزون بير سئفره چيخاردير و ناغيلدا اوز وئرن بو سئفرده "هكلبرى‏فين" آدلى پرسوناژ هر چئشيد منطقه‏يه چاتديقيندا عين منطقه‏نين لهجه‏سى‏ايله راستلاشير، يعنى "مارك تواين" "هكلبرى‏فين" ناغيليندا نئچه منطقه‏نين لهجه‏سيندن يئرى گلديكجه فايدالانيبدير؛ "حاجى بى‏اوف" بو تكنيكدن اؤز "عاشيق غريب" اثرينده تخمينن دوقسان ايل بوندان اؤنجه فايدالانيب و بو يؤندن تقريب اؤزره "مارك تواين"دان نئچه ايل سونرا و "جيمز جويس"لا تخمينن عين زاماندا بو ايشه ال وورموشدور )البت "جيمز جويس" هابئله "مارك تواين" اثرلرينى - سبك يؤنوندن - "حاجى بى‏اوف" اثرلرايله مقايسه ائتمك آما جيمز يوخدور(
بونودا آرتيرمالى‏كى "حاجى‏بى‏اوف" اؤز اثرلرينده يئرى گلديكجه تورك ديلى‏نين چئشيد لهجه‏لريندن علاوه تورك اؤلكه‏لرينده ايشله‏ديلن اؤزل كلمه‏لردن‏ده، فايدالانميشدير، بوندادا چاغداش يازارلاريميز اثرلرينده، يئرينى آچا بيله‏جك انرژى وار. اتك يازى‏لارى:
1- Morphology فارسجا: ريخشناسى
2- فارسجا: رابطه
3- فارسجا: نشانه
4- structureفارسجا: ساختار
5- مثال
6- فارسجا: طبقه‏بندى كردن
7- فارسجا: توبه‏نامه
8- علمى
9- فارسجا: وظيفه
10- فارسجا: تماميت‏خواهى
11- بوتا وئريلمك: معنوى بير دورمدا تحفه و تحفه وئريلمك.
12- فارسجا: سببِ اصلى، انگيزاننده اصلى
13- فارسجا: هدف
14- فارسجا: سببِ تابع، انگيزاننده تابع
15- فارسجا: سببِ خنثى، انگيزاننده خنثى
16- فارسجا: خبر، آگاهى
17- فارسجا: تحت تاثير قرار دهنده
18- فارسجا: آزاد، مستقل
19- فارسجا: بيرونى
20- فارسجا: عمودى
21- فارسجا: تأويل
22- فارسجا: نمودار
ايضاح: گؤتوردويوموز قايناق: )كيتابين چاپ ييلى پوزولموشدور( كيتابين كيمليگى بؤيله‏دير: عاشيق غريب 4 مجلسده 8 شكلده موسيقيله ترتيب اولنمش ملى بر اوپه‏رادر مصنف و بسته‏كارى حاجى بگوفدر تاريخ هجرى 1336 - تاريخ ميلادى 1918(آردي وار